Необјавени раскази од Драгана Евтимова.

Антананариво
Стоев на излогот од продавницата, во која се продаваа играчки за деца. Децата ми мавтаа и јас им подарував бомбони, лижавчиња, балони, моливи со шарени гуми и други ситни работи. Потоа си праќавме бакнежи и се прегрнувавме. Еден ден, додека им правев некакви смешни гримаси со лицето и се клатев со цело тело, а децата што стоеја пред излогот гласно се смееја, една жена со црвена коса почна да ме влече кон една кола. Залудно врескав, сакајќи да се ослободам. Жената ми ја доближи фискалната сметка до лицето, а нејзиното детенце скокаше од радост што доби нов подарок за Божиќ. Некои луѓе мислат дека можат да си го купат целиот свет.

Берлин
Рано утрото автобусот пристигна во Берлин. Платив сместување за два месеци и со ранецот на грб поминав покрај сите значајни и незначајни споменици, порти, ѕидови, музеи, паркови и дрва. Потрошив четиристотини и тринаесет филмови и купив двесте и седум разгледници, напишав сто и дванаесет хаику песни и дваесет и девет писма со впечатоци за градот и им ги испратив на пријателите, за да не ме заборават. Мојата љубопитност немаше граници, па одлучив да ги посетам сите двесте и шеесет музеи, да земам автограм од сите кустоси во нив и да им подарам по една песна од Октавио Пас. Така, трчајќи по улиците на Берлин, заборавив да се вратам дома.

Вилнус
Стојам меѓу ѕидови и големи капии. Околу мене има некаква катедрала и една градска куќа. Покрај мене трчаат луѓе и врескаат деца. Тишина. Еден дедо брзо прелистува весник, прави гримаса со лицето и бесно го фрла весникот во корпата за отпадоци. Тишина. Почнувам да плачам на глас, вриштам, тропам со нозете, но ништо не можам да слушнам. Ниту другите, ниту себе. Ми се доближува една жена и почнува нешто да ми зборува, веројатно се обидуваше да ме смири, но не можам да ја слушнам. Жената ме прегрнува, претпоставувам дека ме теши, станувам, се прашувам „што ми се случува?“, но – тишина. Одеднаш почнувам да трчам и да бегам од тишината. Ми треба град кој можам да го слушнам.

Гватемала
Денес Б. ја отвори својата изложба, на која ја презентираше новата слика. На сликата Б. имаше нацртано една кутија, од која се гледаше глава на човек, кој во десната рака држи молив. Се доближив до сликата и погледнав во очите на човекот. Тој нешто ми покажа надолу. На ѕидот под неа беше запишано името на сликата: „Единственото нешто што не се менува е промената“ – пишуваше. Замислено се оддалечив од сликата, без да го погледнам човекот што беше нацртан на сликата и шетав низ преполната сала со посетители. Сите избезумено трчаа по Б. и бараа негов автограм. Човекот што беше насликан на сликата ја поткрена главата од кутијата, го фрли моливот кон мене, ме погоди во главата, скокна од кутијата, ја скрши рамката во која беше врамен и излезе од огромната сала. Никогаш повеќе не се врати.

Даблин
Мајка ми никогаш не го спомнуваше мојот вистински татко. Само еднаш ми рече дека се вика Патрик. После многу години, денес влегов во Катедралата што се наоѓа во центарот на градот и бидејќи имав два слободни часа бавно ги разгледував портретите на нацртаните луѓе што ги прогласиле за светци. Пред да излезам од Катедралата си купив една малечка икона. Стаписано гледав во човекот со брадата, кој гласно ми се смееше. Брзо ја свртев иконата од задната страна и му го прочитав името: Свети Патрик.

Ерусалим
Веќе четири часа комшијата се обидува да ја обие сопствената врата. Сигурно пак го заборавил клучот. Кога конечно престана тропањето, некој чукна на мојата врата. Отворам, а пред вратата стои непознат човек со крвави раце и глава. „Ве молам викнете полиција! Сакам да се вратам дома!“, викаше. Брзо влегов во станот, викнав полиција, а човекот седна на прагот од вратата, ја наведна главата и тивко почна да плаче.
Другиот ден на вести имаше репортажа за пронаоѓањето на еден познат човек со крвави раце и глава. „Уапсена е фреската на Исус Христос од израелското гратче Ефрат во Скопје на улицата „Иван Козаров 3“, рече новинарката. „Во обидот за реставрирање на познатата фреска на Исус Христос што се наоѓала во израелското гратче Ефрат од страна на М.С. (86), со цел да се стекне со голема популарност поради ова необично дело што се наоѓало во локалната црква, во 1813 година од непознати причини ликот од фреската одеднаш исчезнал и никогаш повеќе не се вратил назад во Ефрат. Но, денес фреската си го најде својот изгубен Исус, а човекот што е во рацете на македонската полиција, своето огниште“, заврши новинарката со насмевка на лицето. Стаписано гледав во човекот со заврзани раце на грбот. Потоа на екранот почнаа да се емитуваат реклами.

Загреб
Долго време шетав низ гробовите што молчеа и ги фотографирав сликите на умрените. Некои беа многу млади, некои стари, а на некои немаше ниту слика, ниту име и презиме. Беше празно, тивко и пусто. Само една баба со икона во рацете гласно плачеше пред гробот што го носеше името на некој си Фрањо Туџман. Никогаш не ми било јасно тоа, да рикаш од плачење, да си ја искорнеш душата од градите со икона во рацете пред некаков си гроб, а додека си жив очите да си ги вадиш со луѓето што ги сакаш. Но, добро. „Природата е полна со спротивности“, еднаш ми рече Мери Д. И беше во право.

Каракас
На репертоарот во театарот денес беше претставата Безимениот. Купив еден билет и седнав на нумерираното седиште. Глумецот излезе на сцената, се поклони и ја започна својата улога: „Минувачи низ градските улици, вам ве прашувам, зошто постојано …….? Зошто гласно пцуете пред да се запали зелено светло за пешаци? Зошто…? Зошто…?“ Замолкна. Се вртеше во круг, како да сакаше да добие на време. Брзо трчаше низ сцената, како да се бркаше со некого, иако немаше никој. „И зошто постојано се довикувате од едниот до другиот крај на булеварите? А кога се разминувате еден покрај друг се одминувате како никогаш да не сте се виделе? Зошто не плаќат…..? Зарем мислите дека така ќе заштедите дел од своите пари што ги немате?“, глумецот го продолжи својот двочасовен монолог. Публиката сконцентрирано го слушаше. Кога заврши претставата, глумецот учтиво се поклони. По громогласниот аплауз на публиката, тој исчезна зад сцената, брзо ја избриша својата шминка и уште побрзо ја издади периката. Потоа полека си ја соблече облеката, па си ги извади нозете и рацете и замина дома да се одмори за утрешната претстава. Во друг град.

Лисабон
Секој ден доаѓав на истото место и седен покрај реката Тахо. Сакав да ти испратам порака. Остро се критикував дека сум кукавица, нерешителна и мрзоволна личност. Цела недела ја составував, но залудни беа сите обиди конечно да ја испратам. И кога конечно сакав да ја пратам, наместо „испрати“, по грешка го притиснав копчето на кое пишуваше „избриши“. Некои пораки бараат време.

Љубљана
Од денес престанав да те гледам со розови очила, бидејќи само што помислив дека те пронајдов, ти ги извади моите розови очила од главата и ги скрши со ѓонот од твојата лева чизма. Така, продолжив да бдеам над својата осаменост.

Монтевидео
На работната маса го најдов твоето писмо. Во него имаше само еден празен лист хартија. „Што се вознемируваш безврска“, ми вели Б. „Можеби некој се исплашил да ти ја напише вистината“, ме охрабри.

Нук
Вчера бев на изложбата на Војновиќ. Под секоја слика имаше поетски наслов. Комшиката Акимура беше фасцинирана од концептот на изложбата. Погледот го приковав на последната слика која беше најнеобична од сите други. Под неа пишуваше: „Ех, таа хиерархија на чувствата“, а на сликата имаше нацртано мајмун. Комшиката Акимура си ја купи баш таа слика, со мајмунот. Мислам дека повеќе беше одушевена од мајмунот, отколку од насловот на сликата. Имам впечаток дека денес луѓето повеќе сакаат да се забавуваат, отколку да слушаат патетични лелекања, дури и кога уметноста е во прашање.

Отава
Седев на една клупа меѓу заливот Џорџијан и реката Отава, додека црвената и жолтата боја од природата се огледуваа на синото небо, водата и зимзелените дрва во паркот Алонгквин. Покрај мене поминаа момче и девојка: „Не сакам да ме заборавиш“, рече девојката. „Нема“, ѝ одговори момчето. Девојката го прегрна и го праша: „Ветуваш?“ „Не“, момчето ја оттурна од себе. Додека меѓу клупите претрчуваа лисици, верверички и црни мечки, а над главите им летаа некакви шарени птици, нивниот разговор се претвори во едно големо недоразбирање.

Прага
Кога конечно престана да врне дожд, излегов надвор, со широка насмевка на лицето ги соблеков патиките и почнав да трчам боса. Пред моите очи се појавуваа слики од градови што ме заробуваат. Рамномерното чекорење и дишење ме смируваше, ме правеше полесна, рацете почнав да ги движам со иста фреквенција како и дишењето, совршено ја одржував рамнотежата во правецот по кој одев и телото почна да ми се спојува со душата, а душата почнуваше да ми се шири од радост, и толку почна да се проширува и разградува на билион мали делчиња, што одеднаш почувствував како светот нема никакво значење, станува празен и се измива од сопствените солзи. Престанав да трчам, застанав под мостот до кој стигнав и чекав да преврне. Повторно врнеше дожд како од кофа.

Рига
Седев во блиското кафуле и го пиев своето утринско кафе. На соседната маса седна еден бискуп, отвори книга и почна да чита. Љубопитно се обидував да го прочитам насловот на книгата, но залудно. Бускупот како да ги читаше моите мисли и вешто го криеше насловот. Престанав да зјапам во книгата. Одеднаш бискупот стана, се доближи до мене, ја остави книгата на мојата маса и замина. Брзо го прочитав насловот: „Отварам врата на ѕидот (за влез во друг свет)“.

Скопје
Забрзано одев по Камениот Мост. Брзам да го фатам автобусот. Имав нова порака на мобилниот телефон. Застанав и почнав да ја читам: svi imaju otisci od prstima, to je razlika ljudima: svi su isti, ali nećeš na svih tih isti ljudi da ostaviš otisak od svog prsti… Градот има поинакво значење во шест часот наутро.

Талин
Колку е несреќна мојата сенка. Патува заедно со мојот живот.

Улан Батор
Денес сонував многу чуден сон. Влегов во еден будистички храм, легнав на подот, околу мене некои непознати луѓе скокаа и извикуваа зборови што не ги разбирав и оддеднаш почувствував како телото ми се двои од душата и душата влегува во еден мршојадец што почна да го колва моето тело. Сакав да се ослободам од болката, но не можев. Врескав на цел глас, молев за помош, но болката и понатаму беше неподнослива. Наеднаш едно старче почна да ми удира шлаканици. Конечно се разбудив. Лежев во некаков парк, околу мене имаше многу луѓе, а над мојата глава се вееше сино знаме со птица во средината.

Хавана
Во Националната Галерија утре во 12 часот ќе биде промовиран новиот Атлас на светот. Неговото дополнување содржи само 46 нови географски мапи за сукцесија на имотот на некогашната држава на Балканот, Југославија. И бидејќи дел од оригиналните мапи се украдени од недвижниот имот во сукцесијата што се случила на 23 март 1953 година, а притоа се зачувани низ сите овие години, авторите на зачуваните оригинали решително сакаат да ја кажат вистината за поранешната СФРЈ, која денес не постои. Најважно е да се спомене дека во текот на сите овие долги години, тие ги украсувале просториите на амбасадите, конзулатите, министерствата и големите приватизирани фирми и затоа не беа достапни за пошироката јавност, а манипулирани од страна на луѓето што активно се занимаваа со чувањето на државното богатство во приватните сефови. Имињата на авторите инсистираа да останат анонимни. Делата биле создавани во периодот пред почетокот на Втората светска војна. На тој начин, нивното промовирање ќе го збогатат културното наследство на целата Светска Историја.

Џакарта*
На автобуската станица во најнеобичниот дел на Нов Зеланд, наречен Тетауматафакатангихангакоауаотаматеаурехаеатурипукапихимаунгахоронукупокаифенуаакитанараху, патувајќи за Џакарта кон брегот на Зондското Море, за првпат се погледнаа и се вљубија Кадваладер од Ланваирпулгвингилгогерихверндробуландисилиогогогох и Капитолина од Верхненовокутлумбетево. Кога Капитолина го виде Кадваладер се почуствува Суперкалифраџилистикекспиалидошес, а на Кадваладер кога ќе здогледаше некоја убава девојка како Капитолина, секогаш му се пријадуваше лопадотемахоселахогалеокраниолипсанодримхипотриматосилфиокаравомелитокатакехименокихлепикосифофатоперистериалекрионотпокефалиокинклопелиолагосиреовафитраганотеригон. Поради тоа што беа родени во најмалите села со најдолги имиња во светот се плашеа да се приближат еден кон друг и подобро да се запознаат, затоа што страдаа од Хипотомностросесквипедалиофобија.**

* Сите долги називи во овој расказ се вистинити.
** Фобија од долги зборови.