Од збирката раскази „Последните голтки“ на Елизабета Баковска.
Верувај ми, многупати посакав да те замразам. Најмногу тогаш кога во скопската канализација го закопав нашето дете. Крвавото клопче што го ископав од себе шлапна во водата, а потоа со млазот се стркала некаде надолу, далеку од мене, далеку од мојот тогашен живот. Но, ти не знаеш ништо за тоа. Ти, впрочем, не знаеш ништо за многу нешта. Не знаеш затоа што не сакаше да знаеш. Ти доаѓаше тогаш кога ти требав и си одеше тогаш кога мислеше дека веќе не ти требам. Мојот живот, знаев тогаш, а знам и сега, за тебе беше само интермецо, споредна приказна, дополнителен извор на инспирација за пишување. А мене, еве сега ти признавам, ако и тоа не си го знаел, ти ми беше сè. Мојот живот беа и твоите кратки доаѓања, и твоите ветувања промрморени во оние неколку минути страст, и долгите чекања да се јавиш, и саатите што ги минував препишувајќи го и одново пишувајќи го она што ти беше си го напишал.
Тој дојде неколку дена подоцна. Заѕвони на вратата, а кога ја отворив, учтиво ме поздрави, се претстави и ми ја покажа службената легитимација. „Може ли да влезам?“ ме праша, а јас само потврдив со главата. Бев премногу исцрпена за да му прозборам. Седна на масата во кујната и внимателно ги поттргна настрана твоите исчкртани ракописи и моите уредно исчукани коригирани преписи. Со показалецот привлече кон себе еден лист и прелета преку него со очите. „Вие го напишавте ова?“ рече и без да дочека да му одговорам продолжи: „Одлично е“. Ми се насмевна кога заустив да кажам нешто и одмавна со раката. „И полицајците читаат, верувајте ми. Јас ги претпочитам руските класици. Ама ова е навистина одлично.“ А потоа помолчи малку и промрморе: „Треба да пишувате за себе, во свое име. Вака, тој се потпишува, него го слават, а што имате вие од тоа? Ништо!“ Седевме така во кујната, јас не му понудив ни кафе, чекав самиот да ми каже зошто дошол. А тој ме бурична таму кај што најмногу ме болеше. Почна да ми зборува за тебе. Ми кажа дека си само просечен писател, дури и потпросечен, рече: „Вие тоа добро го знаете“, додаде и се насмевна. „Но вие го сакате, нели? Го сакате многу. Затоа и се понудивте да му ги коригирате расказите и романите пред да се објават… Ете, она што се објавува е повеќе ваше отколку негово.“ Посакав да станам, посакав да му речам да си оди, посакав да кажам дека не го познавам, па затоа и немаме што да разговараме за мојот живот или за тебе, посакав веднаш да го снема, да останам пак сама со себе и со хартииве, со твоите зборови, со моите зборови, со болката што ме сечеше во стомакот, со желбата да те замразам. Но, не можев. Останав да седам спроти него, а тој ми раскажа сè. Ми раскажа дека те следеле со месеци и дека точно знаат кога си доаѓал кај мене и што сме правеле. Ми раскажа каде си одел кога не си доаѓал кај мене, ми раскажа за жена ти, за децата, за пијанствата, за расправиите со другите писатели, за твоите болни амбиции. Ми раскажа сè што веќе знаев или претчувствував. И уште ми кажа оти знае дека никогаш нема да ја оставиш и дека никогаш нема да бидеш мој. „Вие го фрустрирате, се надевам дека разбирате, нели?“ Ми рече сочувствително. „Вие пишувате онака како што тој никогаш нема да пишува. А сите мислат дека токму тој пишува така. Затоа ќе продолжи да доаѓа кај вас сè додека сака да биде писател. А вас никогаш нема да ве извади пред светот, никогаш нема, така да кажам, да ве признае.“
Тој ми го понуди она што ти не си ми го понудил – пријателство. Ми рече дека ќе доаѓа еднаш-двапати неделно, за да поразговараме, како пријатели, нагласи. Сè што ќе зборуваме ќе остане меѓу нас, рече. Она што ќе му го кажам ќе го користи само за службени потреби, само како голи информации, без имиња, без интимни детали. Ми вети, ми се заколна, дека од него никој нема да разбере за нас. Знаеше колку сум осамена со својата скришна љубов за тебе, знаеше колку понекогаш ми треба да се исплачам пред близок човек. Тој не осудува никого, рече, знаел што е љубов, ја сетил и тој во животот, и тоа не само кон жена си, туку и кон други. Повеќе ги цени оние што љубат отколку оние што мразат, ми рече и се насмеа на сопствената досетка. Си ја поднамести кошулата кога стана и пред да ја отвори влезната врата, се сврте кон мене за да се поздрави. Со двете раце ми ја стегна дланката, млитава и студена од бодежите во стомакот. „Како сте, уште ли крвавите?“ загрижено ми рече. Не ме остави да му одговорам. „Не е важно од каде знам… Ако ви треба нешто, познавам добар гинеколог. Само јавете ми се.“ Ми пикна во раката една хартијка со телефонски број и си отиде.
Оттогаш доаѓаше често, по две-три години престанав да бројам колку пати бил. Секогаш разговаравме, станавме добри пријатели. Никогаш не се обиде ништо друго, верувај ми, иако не знам зошто воопшто ти го кажувам ова, како да сум ти се заколнала на некоја верност. Ми беше пријател, вистински пријател, единствениот што во твоите дела ме читаше мене. Понекогаш, особено на почетокот, се обидуваше пак да ме убеди дека треба да пишувам во свое име, но потоа се откажа. Понекогаш носеше по сто грама турско кафе, чисто и заедно го пиевме во кујната, со отворена кутија битолски локум. Понекогаш ќе донесеше прашок за перење, понекогаш брашно, во зависност од тоа што во моментот немаше во „Славија“. Ти никогаш не ме праша од каде сум го нашла кафето додека со сласт го сркаше на балконот, затскриен зад ѕитчето да не те види некој што би те препознал. Никогаш не ме праша како се снаоѓам со прашок за перење додека се бришеше од чистите креветски чаршафи. А немаше потреба да свршуваш надвор, оној препорачаниот гинеколог ми кажа дека веќе никогаш нема да можам да имам деца. Но, ти тоа не го знаеше. Како што не знаеш многу нешта, зашто никогаш не си сакал да ги знаеш.
Верувај ми, јас сепак, и покрај сè, те љубев сите овие години. Те љубам уште. Те љубам толку многу што да можев, би ти ги дала перово и мисливе и јазиков да бидат и вистински твои, а не само потпишани. Те љубам толку што без збор ги голтав твоите лаги, што ги туткав своите очекувања со сите твои лоши раскази, ги кинев на најситни парчиња и ги фрлав во ѓубрето ноќе, за да не ме види никој. Те љубам толку што никогаш ништо не ти кажав за нашето единствено, неродено дете. И ништо никогаш не ти напишав освен ова писмо што ќе го добиеш утре, се надевам пред да почнат да ти ѕвонат новинарите. Него го потпишувам не со своето, туку со името што ми го дал мојот пријател, оној што ми се колнеше дека никогаш никому нема да му прекаже за нашите разговори. Искрено, не ме зачуди дека ја запишувал секоја моја реченица, се почувствував дури и некако поласкана. Се насмевнав кога прочитав како ме нарекувал во твоето досие и вчера над неговиот гроб поплакав за својата осаменост и за она мало крваво клопче од пред триесет години. Од тебе, пак, не очекувам ништо, ниту сакам некако да те обврзам со овие две-три странички што ти ги пишувам. Имав само некоја потреба сега да ти раскажам како беше, оти од утре за мене ќе знаат сите. И никој веќе нема да те чита исто, а ти нема да можеш да избереш да не знаеш, мил мој.
Засекогаш твоја.
Софија Андреевна Толстој