Ако се родат некакви чувства (извадок 2)

Извадок од романот „Ако се родат некакви чувства“ на Блаже Миневски.

Во архивите го нема ова што го праќам. Го скенирав на работа. Ќе го пратам дополнително и на хартија. Мислам дека го нема видено никој, освен јас и внукот на Јаким Балев, вујко ѝ на Јанка. Пред една година, кога ја уривал куќата на „Цар Симеон“, онаа каде што живеела и таа како девојка, открил некакво кутивче во кршот, а во него сребрен, филигрански брош во форма на пеперутка и хартија свиткана дванаесет пати за да ја собере.

 „Драга Јанка, секоја жена, а посебно секоја мајка е посредник меѓу божеството и човекот; зема честици од божеството и ги става во градите на рожбата. Верувам дека токму на мајка ми ѝ ја должам нежноста на срцето. Затоа кога велат дека сум најмекиот соговорник за сите и секого, веднаш помислувам на мајка ми. Знам дека би била најсреќна на светот да те фатам за рака и да те однесам дома, да ѝ кажам, мајко, еве, ова е таа, твојата снаа. Ќе направиме и кадро. Јас и ти стоиме назад, а пред нас седат таа и татко ми. Ќе се сликаме и со браќата и сестрите. Имам тројца браќа и пет сестри, како што знаеш. Ти ќе бидеш во дводелен фустан од бежова свила и тантела со вез, а јас ќе носам палто со двојни копчиња, по европска мода. Ќе купам темна кошула. Првпат ќе се сликам со таква кошула. Ќе биде свечено, како што прилега. Мора да имаме заедничко кадро. Ќе треба да им покажеме на децата дека животот имал некаков след, дека има некакви траги што водат до нив. Не сум се сликал досега ни со родителите. Ниту со браќата и сестрите. Еден ден ќе сториме сè како што треба но сега сè уште не можеме, нема како да се собериме. И како да го направиме тоа кога не сме слободни. Каков е тој брак во ропство? Некои можат, не им пречи. Можат да раѓаат несреќници, чифлигари, робови, предавници. Јас не можам. А можев ако сакав, знаеш, можев да останам во служба, во униформа, да работам и да ги тркалам деновите еден по еден, да го туркам животот, да веднам шија, да тегнам и да робувам. Но, сфатив дека е бесмислено, дека не е за мене таков живот. Во училиштето копнеев за човечка љубов, за слобода, а неа нигде не ја гледав. Ти знаеш, смислата на животот не ја наоѓам во тоа да се јаде, живурка и умира. Тоа е како човек да не се родил. Барав во книгите, барав во минатото, во животот на другите, барав насекаде и најдов место каде што човекот може да најде слобода за себе, да биде безгранично слободен! Каде? Во висините, драга моја Јанка, кај орлите! Таму ќе се чувствува како нив, ќе го дише целиот воздух, ќе живее независен од никого. Ама тоа не е слобода за човек; тоа е слобода за орел. Тогаш сфатив дека за да му дадам смисла на животот, мора да слезам долу на земјата, во селата, во градовите, меѓу несреќните, буквално згазени а добри наши браќа што гнијат во неволји, во тешко ропство. Да одам кај нив, да ги прегрнам, да ги стоплам со љубов нивните срца, да им кажам да не се караат, да не се лутат, да не си пакостат еден на друг. Да се сакаат и да не одат пред турските судови туку сами, братски да ги решаваат споровите. Да не им робуваат на беговите. Да се исправат како луѓе, да кренат глава. А за тоа не е доволно да се заколнеме дека ќе умреме, тоа е лесно, туку да се обврзиме дека ќе живееме и дека животот ќе го дадеме за тоа свето дело, за слободата на народот. Многумина сакаат да водат лесен живот, да се оддадат на љубов и пијанство, баш им е гајле што браќата се под ропство. Кога ќе ме фати таа мисла, се чувствувам како труп без ништо душевно во себе.  Другарите велат дека нашиот пат по кој одамна требаше да тргнеме е да се потсекува секоја рака што ќе фрли кал врз нашето знаме. Не знам, не сум сигурен дали е така. Но, се случува некој бессовесник и мене да ме растревожи како човек, па во мојата душа се води борба дали да бидам жесток или да сопрам за кратко; најчесто одлучувам колку што може да се избегне жртва што ќе повлече други жртви.Предавниците ме прават тажен, молчалив, затворен и темен. Можеби затоа султанот ме нарекува ѓавол. Не е тоа само оти се движам насекаде, барајќи ме дури кога ќе заминам, туку и затоа што знам да ги пресретнувам чувствата на другите, да го препознавам доброто во лошото, дури и во најлошото, и лошото во доброто, во најдоброто. Пред да се случи, се разбира. И затоа, не ги исправај лошите абери за мене. Најлошиот никој не може да го промени. Тоа сакав да кажам. Не плаши се, имам добар абер, и таков ти праќам по момчето. Ти благодарам за компотот! Ти праќам и десет лири за мастраф, за знамето. Ако треба, ќе пратам уште. И не грижи се за ништо. Јас сум човек од збор. Ќе се свршиме до крајот на оваа година. Биди храбра како што си била секогаш. Нашата среќа не е работа што треба да се крие. Потребата од криење создава страв што е поголем од стравот од смртта. Тој страв е најголем страв. Смртта се победува со презир; стравот со љубов. Не дозволувај да те задушува никакво чувство на вина и каење. Ниту за нешто си виновна, ниту пак има зошто да се каеш. Кај момчето што го донесе компотот, освен писмото, има и друго за тебе, ќе видиш самата. Те гушкам и те целивам. Твој Гоце.“

Напишете коментар

Вашата адреса за е-пошта нема да биде објавена. Задолжителните полиња се означени со *