Извадок од романот „Бегство од изгрејсонцето“ на Дејан Гаџовски.
Првото нешто што го направив, откако ги спуштив своите торби на подот, беше тоа што го вклучив радиото што се наоѓаше на левата страна од работното биро, близу до прозорецот. Тоа не го сторив затоа што не можам да ја поднесам тишината. Знаев дека сите спомени од новостекнатите искуства во животот ми беа поврзани со некоја песна што ме потсетуваше на тоа. Спомените се поубави кога се „зачинети“ со некоја песна што подоцна ќе те потсетува на одреден настан. Отсекогаш знаев дека сум по малку носталгичар. На крајот на краиштата, всушност сѐ е во спомените и минатото. Сегашниот момент, кој го живееме токму „сега“, е многу краток, така што ние и навистина постојано живееме со минатото во себе.
Кога го вклучив радиото, во етерот одеше една љубовна балада. Додека уживав во песната, таа ме натера да размислувам за приказната на пејачот. Се чувствувал заведен и измамен од својата љубена личност, како некој да му го киднапирал животот, па тажеше за враќање во својот нормален живот. Како затвореник кој копнее по слободатаи светлината на денот. Си помислив, речиси секогаш сите љубовни песни се тажни, како и сите љубовни приказни!
Дури тогаш одлучив да застанам до прозорецот и да погледнам надвор. Во далечината, далеку на запад, се гледаше како веќе ниското, црвеникаво-жолто сонце се оби- дува да ги раскине преостанатите сивкаво-бели облаци на небото, пред самото свое нурнување во ноќта. На другата страна ја здогледав реката Шпре, која поминуваше на само стотина метри од зградата на Центарот, како тивко и незапирливо тече низ градот, како што и луѓето во него доаѓаат и си одат. На околните високи дрвја листовите полека беа почнале да ја менуваат својата боја од зелена кон жолта, од жолта кон црвена и од црвена кон кафена, пред својот пад на зелената трева. Мешаните бои се претопуваа во хармонија со боите на сонцето далеку на хоризонтот. Од целата шаренолика сцена, особено ми се допаѓаа брезите, заради белиот контраст на нивното стебло со зелената заднина на природата и сивите улици и пешачки патеки. На асфалтот играа сенките на случајните минувачи. Некои од нив ги шетаа своите миленици, а некои само уживаа во лежерната прошетка на свежиот воздух.
Знаев дека наскоро и јас ќе излезам и ќе можам да го почувствувам есенскиот мирис на влажната земја намокрена од дождот, помешан со мирисот на цветните грмушки и сѐ уште понекаде влажниот асфалт. Сакав да ја искористам прошетката за слободно да можам размислам за она што ме чекаше утрешниот ден, но и малку да се изморам, за да можам полесно да заспијам и поопуштено да ја минам првата ноќ. Воедно, моето љубопитство ми кажуваше дека сакам да ја запознам непосредната околина на Центарот.
Ми требаше помалку од еден час за да ги средам своите работи во собата. Бев познат по мојата уредност во тој поглед – нешто што научив и прифатив од Џејмс, нештата да ми бидат средени со војничка дисциплина, како под конец. Тоа ми се допаѓаше затоа што јас бев од оние личности кои подобро се снаоѓаа во редот отколку во нередот.
Претпоставувам дека тоа беше и одраз на мојата уметничка душа, колку тоа и да звучи парадоксално, бидејќи уметниците обично оддаваат впечаток на негрижливи и неуредни луѓе, но како музичар, ја сакав хармонијата и усогласеноста на тоновите, а тоа значеше и на сѐ друго.
Кога потоа излегов надвор, веднаш го почувствував тивкиот ветрец, кој лесно навлегуваше во ракавите од мојата виндјакна и нежно ги нишаше гранките од дрвјата. Можев да го слушнам звукот од шушкањето на паднатите лисја што ветрот нежно ги туркаше по асфалтот. Тој звук, како гребеж од мачкини нокти по кора од суво дрво, како да кажуваше дека лисјата се борат да ја задржат својата позиција, не знаејќи дека сѐ е минливо. Веднаш ја забележав и месечината, која веќе беше влезена во својата последна четвртина. Иако не беше во својот полн сјај како полна месечина, одразот на светлината од облаците го зголемуваше нејзиниот луминозитет и ја правеше пограциозна.
На крајот од мојата долга прошетка околу квартот и низ блискиот парк, отидов во близина на реката Шпре. Сакав звукот од шумот на водата да биде последниот звук штоќе ми остане во главата пред да се вратам во својата соба. Овој пријатен звук секогаш ме смируваше. Иако течението во овој дел на реката е речиси ламинарно, гледајќи го движењето на водата си мислев како таа, минувајќи низ земја или карпи, секогаш го пронаоѓа својот пат до целта. Лизгајќи се меѓу камењата, оттурнувајќи се од нивната
инертност и измолкнувајќи им се на разните попатни пречки, ја засекува земјата, правејќи си пат и незапирливо ита кон морето, за да биде апсорбирана во сетоста и да стане едно со нештото на кое му припаѓа, само за да се подготви да го почне својот нов циклус на вечното кружење. Во еден момент, во очи ми падна еден слап во блиската далечина преку кој течението на водата, за момент, се менуваше во турбулентно. Тоа ме потсети на Големиот бран на Канагава и хаосот во природата. Дали секоја минијатурна капка го знае своето место и својата улога во создавањето на бранот или, пак, ја слави или проколнува својата судбина. На крајот на краиштата, бранот е оној што е важен во големата слика, не знаејќи и тој самиот дека е ефемерен и минлив.
Кога се вратив од прошетката, иако во собата беше малку потопло од потребното, заспав мошне лесно и ноќта ја преспав речиси без будење. Секојпат кога ја минував ноќта некаде по првпат, имав чудни и живи соништа, толку јасни, што просто се чинеше како да ги доживувам на јаве. Така беше и овој пат. Ја сонував Луси.