Расказ од збирката „Раскази кои немаат намера да бидат тоа“ на Андреа Јанковски.
Мојата животна приказна, мојата исткаена судбина, фрлена некаде да скапува додека да се случи – некои во овој свет, намерно или сосем случајно – не знам, но сепак некако решиле, да се нарекува Емил. Значи, можеби сакам да ви кажам дека моето име е Емил. Сега, кога го пишувам ова, сум на престој во Париз, поради студиите. Ова ранопролетно утро, како и утрата во претходните четири месеци се будам на неудобниот кревет, на кој сè уште не можам да му ја пронајдам неговата комфорност, иако креветот од технички аспект е сосема во ред. Се пробудив во парискиот кварт, недалеку од „својата“ Сорбона 3, на „rue des Écoles“.
Како и при секое станување овде, првиот маневар е релацијата до прозорецот, кој пак нуди поглед, кон една толку незначајна работа, како што е светот. Ова утро, низ овој прозорец, гледав неодредено време, но што можев да видам низ прозорецот, под кој веднаш до ѕидот на зградата минуваше пешачка патека, по која секое утро имаше стотици лица, кои оттука минуваа и се слеваа во онаа недефинирана маса од која и се појавуваа.
Една работа што неодамна ја открив, гледајќи низ тој прозорец, и право да се рече – ми се виде мошне симпатична. Но, сепак сè уште не можам да разберам што е она кое ми е симпатично во ова набљудување на светот, низ овој сосема обичен прозорец.
Така гледајќи ги луѓето во далечината, кои се приближуваа за да поминат оттука, под овој прозорец, често помислувам дека иако гледам во нешто, всушност гледам во ништо, зашто на таа далечина тоа беше една безлична маса на која едвај можеш да И го забележиш движењето. Ако може да се рече дека имам некаква информација, тоа е дека таа безлична маса се движи кон мене – и толку.
Кога полека таа безлична маса ќе се приближеше и ќе се појавеа луѓето на кои најпрво можеше да им ја одредиш бојата на облеката што ја носат, потоа можеше да им се одреди полот, димензиите и формата на нивното тело, начинот на движење и други такви нешта.
Потем од таа општа движечка маса, полека се дефинираа одредени личности, кои си ги носат своите лични белези, а речиси, ете, никогаш не се свесни дека прво од далечината се појавуваат толку безлични, а уште помалку знаат дека постојат очи што ги набљудуваат и ги доживуваат како такви. Станував свесен дека нивното приближување придонесува да се добијат повеќе информации, за таа сега веќе дефинирана маса од луѓе. Но, интересно беше тоа што сè уште не можеш да просудуваш за тие луѓе, бидејќи нив сè уште не ги гледаме вистински, јасно и целосно, со она, што тие се, па затоа се задоволуваме со тоа што ќе ги сведеме под исто нешто. Луѓе што постојат.
Кога веќе ќе се довлечкаат под самиот прозорец, тогаш повеќе нешта стануваа јасни. Дали е стар или млад, маж или жена, згодна или не – стануваше јасно. Под прозорецот веќе можеше да се претпоставува и просудува, дали некој од тие луѓе е тажен или среќен, замислен или збунет, тоа можеше да се види од овде, од каде што гледам јас, од овој прозорец. Сепак, исто така, сфаќав дека оттука каде што гледав јас, не можев да знам што таа девојка, која токму сега поминува, во оној син џемпер, кој ете мене ми се допаѓа, што таа девојка може да ја направи среќна или тажна, што од овој свет ја интересира, а што не може да поднесе и воопшто не го сака. За тоа нешто треба повеќе од поглед од овде каде што сум јас. Можеби треба некаков допир, допир на душата со душа. Велат, луѓето постојат да те направат среќен или тажен. Јас иман моја верзија, која вели: да те понесат или повредат. И така научив дека таа далечина е она што те заштитува да не те повредат или да те направат среќен. Потоа, откако ќе изминеа под прозорецот, оддалечувајќи се повторно, луѓето повторно се збиваа на патеката, им се губеше формата и бојата и повторно стануваа безлична маса која само се движи, овојпат кон далечината – кон бескрајноста.
И одеднаш јас научив дека постои суштинска разлика меѓу овие два начина на кои светот се влева во нас. Тоа се луѓето што се некаква декорација, што се тука околу нас, но не се вистински во нашиот живот, и луѓето што се нашиот живот. Тие разлики можеби се во тоа што погледот може да види сè, но тоа секогаш не нè засега, но штом нешто се запознае не само со погледот, ами тоа и ни ја допре душата, ете тогаш, и тие се оние што или ќе нè понесат или ќе нè повредат, оти душата во доживувањето може да попушти, да потклекне, да се стори зрно, кое можеби никогаш нема повторно да има сили да расцвета од љубов. Душа за која веќе ќе нема пролет.
Кога се наведувам на вакви размислувања, кои секогаш ги поднесувам тешко, ваквите размислувања против сите закони на здравата логика, ме тераат да почнам да се смеам и тогаш си помислувам дека тоа душата се смее, а можеби кога таа се смее самата на себе, смеејќи се – се отвора!
Можам да ви раскажувам безброј вакви мои медитации, но сите тие јас ги сметам за небитни, зашто јас многу повеќе сакам да ви раскажам една друга приказна, но еве никако не можам да почнам да раскажувам за неа.
* * *
Прозорецот не би бил тоа ако може преку него да се види само едно нешто. Постоеше уште едно нешто што можев да го видам низ овој прозорец, една за мене уште посимпатична и занимлива слика. Значи, ако погледнеме сосема право надолу, погледот ќе ни се спушти право на пешачката патека за која веќе ви зборував. Но, ако ја изминеме патеката поппреку, имаме можност да стапнеме во убавиот, не толку простран, но сепак привлечен парк. За мене паркот криеше поголема смисла од патеката, на која карактеристика И беше движењето, а пак паркот постоеше непостоејќи – мирувајќи.
Во паркот сè се менуваше незабележливо, сè беше секој ден на исто место, немаше никакво движење, немаше ниту траги од радост и тага, немаше знаци на живот, а имаше толку многу повеќе, отколку било каде.
Како ли успеваше да биде толку незабележителен?
Уживајќи ја гледав таа вечна, а во секој миг само мртва природа. Тоа понекогаш ми предизвикуваше незнајна болка, која ме тераше да истрчам да се спрострам во паркот и да го молам да ме прифати да бидам и јас дел од таа бавна вечност. Човекот некогаш бил дел од тој систем на природата, но денес тој однос е презрен од страна на човекот, докажувајќи си самиот на себе дека ништо не му стои на патот за остварувањето на своите каприци, кои не се ништо друго освен деструкција. Човештвото, полека и сигурно, целосно се оддели од онаа вистинска припадност кон природата. Но, еве јас вистински И се воодушевувам. Што е со мене?
Можеби сакав да се приврзам за неа, оти ме плашеше патеката, ја чувствував за несвоја и сакав да му се оддадам на паркот? Можевме да се приврземе без да се повредиме еден со друг. Паркот ми нудеше една, двојнолична интимност, во која другиот нема да те напушти, нема да се предаде .
Ете, јас повторно, не можам да почнам да ви го раскажам, она што сакам да го раскажам, па раскажувам за овие небитни нешта.
* * *
Тоа ранопролетно утро не И обрнав нималку внимание на патеката, едно што не ми беше до тоа, второ затоа што тоа го правев кога имав време во изобилство. Често го имав. Сам бев тука. Сам. Но, можев ли да не посакувам таква интимност каква што ми нудеше паркот?
Тоа утро видов дека и паркот живее со последните сили на сè што беше во него. Сонцето не се појавуваше подолго време. Не можев да се сетам на ниеден изминат сончев ден таа зима.
Тоа утро гледав долго во паркот – и наеднаш ја видов таа насмевка, која сакав да ја протолкувм, како интуиција на паркот дека набрзо ќе попушти студот и ќе се појави Сонцето! Остануваше да се види.
А, паркот немаше да ми се налути, ако погрешно видов и неточно протолкував, како да знае дека сончевоста не зависи од еден човек на овој свет. Но, од сите заедно? Да!
И јас му се насмевнав на денот и појдов да го трошам.
Бидејќи беше пристојно растојанието од собата со кревет и прозорец до универзитетската библиотека, каде што поминував неколку часови секој ден пред претпладневните предавања, тргнав пеш, за да се расонам на свежиот воздух, зашто во библиотеката ми требаше бистар ум. Ова утро кога ги подигнував книгите што ги студирав, ја побарав и “Le Petit Prince” од Antoine de Saint Exupery, со која постигнав големо изненадување кај библиотекарот што ги издаваше книгите.
Одејќи по патот утрово, се присетив на убавината на оваа книга и сфатив дека поминало многу време откога не сум ја читал, па на свое големо задоволство, решив дека тоа ќе го сторам денес. Ја зедов со другите книги и седнав на едно од трите места на кои најчесто седнував, односно седнував на она кое што беше слободно од трите. Тоа утро сите три беа слободни, имаше десетина луѓе од кои повеќето, како и јас, секое утро беа тука. Седнав на бирото во третата четвртина во длабочина, втор ред од ѕидот, без размислување, бирање и причина, едноставно таму ми појдоа нозете.
Речиси три часа читав, неколкупати станав да испушам цигара и враќајќи се да седнам на моето биро – ја забележав – само две места зад мене, на нејзиното биро свртено десно бочно, што значи дека само мало вртење нуди поглед кон неа. „Одлично“ – си реков во себе, а не знам зошто така си реков, си создадов да има, за по нешто да си речам. Осамен бев, си бев единствен на себеси. Но, кога седнав да читам, таа информација дека има девојка зад мене, која за да ја погледнам е потребно само мало вртење, за која од нејасни причини си реков одлично, а која можеби е тука уште пред да дојдам, но ете, не можев сликата во која се наслика таа, кога веќе ја видов да ја тргнам од глава.
Или постои случајност или постои судбина – или човекот е толку совршено суштество што не сака ништо да прави, додека личноста што мора да ја запознае за да биде дел од нашата животна приказна е тука околу нас. Што да прави таа душа што го чувствува тоа и кога таа личност е во нејзино опкружување.
* * *
приказна која не може да ја раскаже животот…
Животната приказна е приказната што ја раскажуваме ние, а сака да ја раскаже нашиот живот. Без оглед дали таа приказна е судбински исткаена или случајноста И е нишката, или пак, нема ништо од двете и оној што ја живее ја создава – живеејќи. Сепак, како и да е – тоа е наша приказна за животот. Таа приказна е составена од многу клетки приказни, секоја сама за себе свој свет, но секогаш врзана со сите други приказни во животот, оти животот е еден и во него сè е едно големо – едно. Тоа не се приказни што ни припаѓаат нам, тоа се приказни што се создаваат, со луѓе што застануваат на нашиот прозорец. Некои од тие приказни имаа свој крај, но на некои крајот им е во некаков друг крај, крај во кој не се докрај затворени. Само со луѓето со кои имаме незатворени приказни, кога ќе го почувствуваме нивното отсуство – ни недостасуваат, тие или незатвореноста?
Секој заемен однос со човек е наша заедничка приказна, таа е пресек на множество на заедничкото доживеано и припаѓа на две лични приказни. Нашиот живот не е во суштина само наш, само ние сме тие што мора да го живееме.
Тој живот е составен од илјадници луѓе, кои се менувале на кратко или останале да споделуваме на подолго, но тие сепак само се менуваат. А нас, нас нè има во сите тие приказни и затоа таа приказна сепак мора да се нарече наша лична животна приказна., Во тие приказни постојат приказни што по значење ги надминуваат другите мали или големи приказни. Тие приказни можат да се наречат – приказни со точка.
Нашиот живот тече и се преплетува со многу приказни, но приказните со точка се приказни што нè учат кои и какви сме ние самите. Тие се столбници што се извишуват до небото и единствено тие го пробиваат ѕидот на неподносливоста на животот. Има моменти кога нашата лична целовита приказна добива во колоритност, станува побогата приказна за живеење. Тоа е кога ќе се случат оние приказни со точка, кога животот тече и наеднаш, неочекувано како предавство, за миг застанува и сите други паралелни приказни стануваат неважни за момент. Тоа е момент кога ќе ја сретнеме – неа – кога ќе наидеме на столб, столб што нè извишува и просветлува.
Таа приказна, популарно наречена живот, се создава самата во црно и бело, без боја, сè додека не ја сретнеме – неа. Тоа е моментот кога големата приказна добива точка. Таа точка е моќна точка. Таа ја корне смислата во сето она што било дотогаш и почнува да го бои она што следува потоа. Така точките го бојат животот, сè до додека имаме сила да го боиме животот.
Приказните со точка се всушност прикази за љубовта! Тие приказни не ги бираме ние како што ни се чини, туку тие нè избираат нас. Тоа се приказни што припаѓаат на судбината, на случајноста или на совршеноста на телото, кое во тој момент не сака ништо друго освен таа приказна. Тоа се приказни кои по сè изгледа мора да се случат.
* * *
Веројатно станував премногу очигледен, штом и самиот бев свесен за тоа, затоа што освен погледите кои и ги упатував на половина минута, а за кои може да се рече дека не ги забележуваше, но веројатно почна да ја забележува мојата вознемиреност и изгубена концентрација. Тогаш се сетив како да се приберам и да се концентрирам на читањето.
Ја отворив и почнав да уживам во приказната за „Le Petit Prince“, ја знаев речиси наизуст, ја имав како ковчеже, како артефакт на кој секогаш кога ќе појдете да го гледате, слушате, мирисате, допирате, вкусувате, секогаш му се воодушевувате одново и одново, реков ли секогаш…
* * *
Приказните со точка или љубовните приказни се бисери расфрлени низ нашата голема приказна, но тоа не се бисери што ја украсуваат само нашата приказна, ами тоа е бисер на две приказни. Приказните со точка мора да се случат помеѓу двајца и од допирот на тие две приказни се создава оној бисер што ги краси двете приказни, бисер со форма на љубов, оти љубовта е една, ама таа бара двајца за да се создаде. Љубовните приказни се приказни што просто мора да се случат, оти љубовта е потреба што се самосоздава и во моментот кога се самосоздава, тоа го чувствуваат и двајцата за кои се создала и тие знаат дека ќе се случи нешто, ќе се стави точка, ќе се случи љубов, ќе се создаде бисер…
* * *
Веќе бев длабоко концентриран во читањето кога одеднаш чув: „Се присетувате на времето кога сте биле мал или копнеете по она време кога ќе бидете принц?“
Ја кренав главата кон местото од каде што ми дојде гласот, тој некаков прекрасен глас, глас што ете, постои и мора да се заљубите, оти тој можеби и за тоа постои, можеби сето ова е веќе случено или запишано да се случи, погледнав и ја видов неа, тука веднаш до мене, веќе ми прозборела со нејзиниот најпрекрасен глас и не само во тешките моменти низ живеењето, туку и во најубавите, понекогаш човек сака да не е тоа неговиот живот, да не е тој тоа што е, моменти кога не знаеме што да направиме со себе, моменти во кои не знаеме како да продолжиме понатаму, па сакаме да ја искинеме цела приказна…
„Ни првото, а изгледа ниту второто – а всушност и двете. Јас само верувам дека Малиот Принц ја има раскажано мојата приказна.“ Додека го зборував ова гледав во неа и не видов ништо друго освен убавина и нежност. „А, штом ми се чини дека има сличност меѓу мене и Малиот Принц, тогаш и јас морам да ја сакам и Лисицата.“ – Реков, оти не знаев ништо друго да речам.
* * *
Уште од самиот свој почеток, човекот силно и постојано верува во фаталистичката природа на својот живот. Човекот и денес со ист интензитет верува во испишувањето на својата судбина, уште пред самото негово појавување на овој свет. Секоја судбина некаде била испишана и го чекала појавувањето на оној што ќе почне да ја остварува. А пак, некои приказни од тие приказни не мора да се раскажуваат повеќепати, кога веќе еднаш се толку прекрасно раскажани.
* * *
Тогаш се појавила лисицата:
– Добар ден, рекла лисицата.
– Добар ден, љубезно одговорил малиот принц. Тој ја свртел главата, но не видел никого.
– Јас сум тука, рекол гласот, под јаболкницава…
– Која си ти? – прашал малиот принц. Ти си многу убава…
– Јас сум една лисица, рекла лисицата.
– Дојди да си играш со мене И предложил малиот принц. Јас сум многу тажен…
– Јас не можам да си играм со тебе, му рекла лисицата. Јас не сум припитомена.
– Ах! Прости ми, рекол малиот принц. Но, откако малку помислил, додал:
– А што значи тоа „припитомена“ ?
– Ти не си оттука, рекла лисицата. Што бараш тука?
– Јас барам луѓе, одговорил малиот принц. Но, што значи тоа „припитомена“?
– Луѓето, рекла лисицата, имаат пушки и ловат. Тоа е мошне непријатно! Исто така, тие одгледуваат кокошки. Тоа е единствената корист од нив. Ти бараш кокошки?
– Не, одговорил малиот принц. Јас барам пријатели. Па, што значи „припитомена“?
– Тоа е една многу заборавена работа, рекла лисицата. Инаку тоа значи создавање врски..
– Создавање врски?
– Се разбира, рекла лисицата. Ти за мене си сè уште само едно мало детенце слично на стотици илјади деца. И јас немам потреба од тебе, како што и ти немаш потреба од мене. Бидејќи и јас за тебе сум слична на стотици илјади лисици. Но, ако ти ме припитомиш, ние ќе имаме потреба еден од друг. Ти за мене ќе бидеш единствен на светот. И јас за тебе ќе бидам единствена на светот…
* * *
Веќе следното утро за првпат патот не ме водеше кон библиотеката, ами кон неа. Така почнаа нашите лутачки посети на секој кварт во Париз, низ кои ете, еден ден на „rue de fatalite“, таа првпат ме бакна. На тој, за мене најмагичен тротоар, таа ми го подари, залепувајќи го на моите усни, нејзиниот прв бакнеж.
* * *
Првиот бакнеж со кој се изразува љубов, првиот љубовен бакнеж, ја има целата смисла на љубовта. Неговата смисла е тоа што тој го гарантира заљубувањето и вљубеноста. Тој е љубовта сведена на нејзината есенција. Кога првпат ќе бакнеме со бакнеж на љубов, ние го ставаме првиот камен во зданието, што сме почнале да го создаваме, ѕидајќи го со бакнежи. Првиот бакнеж е првиот камен, првиот чин за постоењето на љубовта.
Сите подоцнежни бакнежи немаат своја смисла, ами тие ја надополнуваат смислата на првиот бакнеж, сите тие се негови варијации. Но, секој прв бакнеж на љубов, ќе има своја смисла, само ако има уште многу бакнежи потоа, оти тој ја содржи и смислата и есенцијата на ветувањето. Оти љубовта гледана од спротивниот агол, не е ништо друго туку ветување. Љубовта во првична смисла, трае додека трае и првиот бакнеж, потоа таа бара свое пресоздавање – за да постои! А, првиот бакнеж е тоа ветување, а пак, ветувањето – тоа е нашата моќ! – рече еден филозоф и по сè изгледа точно рече. Колку сме способни да го исполниме нашето ветување дека ќе сакаме, толкава е и нашата љубов и ниту сантим потаму.
* * *
– Јас веќе почнувам да разбирам – рекол малиот принц. Има едно цвеќе… и мислам дека тоа ме има припитомено мене…
– Мојот живот е здодевен. Јас ловам кокошки, а мене ме ловат луѓето. Сите кокошки личат една на друга и сите луѓе си личат меѓу себе. Значи мене ми е малку здодевно. Но ако ти ме припитомиш, мојот живот ќе се разведри. Јас ќе распознавам еден шум на чекор што ќе се разликува од сите други. А другите чекори ме принудуваат да се кријам под земјата. Твојот чекор ќе ме примамува, како музика, да излегувам надвор…
– Ги гледаш ли оние житни полиња? Јас не јадам леб. За мене житото е некорисно. Житните полиња не ме потсетуваат на ништо. А тоа е толку тажно. Но ти имаш коса со боја на злато. Ќе биде прекрасно кога ќе ме припитомиш. Житото, кое исто така има златна боја, ќе ме потсетува на тебе. Јас тогаш ќе го сакам шумот на ветрот во житото…
– Лисицата замолкнала и долго го гледала малиот принц.
– Те молам… припитоми ме, му рекла лисицата.
– Навистина би сакал – И одговорил малиот принц – но нема многу време. Треба да пронајдам пријатели и да запознам уште многу работи.
– Можеме да ги запознаеме само работите што се припитомени – рекла лисицата. Луѓето веќе немаат време да запознаваат ништо. Тие сите работи ги купуваат кај трговците. А бидејќи не постојат пријатели кај трговците, луѓето немаат пријатели. Ако сакаш вистински пријател, припитоми ме!
– Што треба да правам? – праша малиот принц.
– Треба да бидеш многу трпелив, одговори лисицата. Најнапред ќе седнеш малку подалеку од мене, така, врз тревата. Јас ќе те гледам, а ти ќе молчиш. Зборувањето е извор на недоразбирања. Но секој ден ти ќе можеш да седнуваш сè поблиску до мене…
Утредента пак дошол малиот принц.
– Ќе беше подобро ако дојдеше во исто време, рекла лисицата. Ако доаѓаш на пример, во четири часот попладне, јас уште од три часот ќе почнам да се чувствувам среќна. И колку повеќе време ќе изминува, јас ќе се чувствувам сè посреќна. Во четири часот веќе ќе се возбудувам и ќе се вознемирувам; тогаш ќе ја откријам цената на среќата! Меѓутоа ако доаѓаш во кое било време, никогаш не ќе знам кога од сè срце да се радувам…
Па, така малиот принц ја припитомил лисицата.
***
Така и мојот живот почна да се бои со најубавите колорити. Не само што чувствував и знаев дека сум многу вљубен, ами, како да чувствував љубов и кон мене, од неа. Дека беше така, можат да посведочат сите очи, што тие денови можеа да нè видат по париските квартови, очи што можеа да видат, како смеата си ја префрлуваме од уста на уста. За мене пак, немаше никаква разлика помеѓу оние деве нешта што ги видов првиот ден кај неа и тоа што го гледав секој изминат ден со неа: убавина и нежност. Но, еден ден при еден вљубен, прониклив поглед, сфатив дека таа е само едно нешто: нежна убавина.
А, се случуваше некогаш, кога силно од страст ќе ја бакнував, наеднаш отсечно да се оттргнам во паника дека можам да ја нарушам таа убавина – создадена од нежност. И така запрепастен, гледајќи дали нешто веќе не е како што било, а таа ме погледнува сомничаво, веројатно ништо не разбирајќи, освен мојата лудост, ќе гледаше во мене, па како по таен знак, наеднаш ќе ја создадевме смеата и во онаа улица каде што тоа ќе се случеше, трбаше да се знае дека смеејќи се означувавме дека во таа улица има присутност на љубов. Една ноќ, таа смеа можеше да се чуе од поткровјето на една зграда, недалеку од Сорбона III.
* * *
А кога се приближил часот на разделба, лисицата рекла:
– Ах!… Јас ќе плачам.
– Тоа е твоја вина, И одговорил малиот принц, јас не сакав да ти сторам ништо лошо, но ти сакаше да те припитомам…
– Се разбира, рекла лисицата.
– Но ти ќе плачеш! – рекол малиот принц.
– Се разбира, одговорила лисицата.
– Но со тоа не добиваш ништо.
– Добивам, рекла лисицата, заради бојата на житото што ќе ме потсетува на твојата коса…
* * *
Секој почеток мора да познава крај, за да биде почеток, оти ако не е така, тогаш тоа е круг или вечност и бесконечност, оти тие немаат ни почеток ни крај. Големата смисла на секоја точка е тоа што таа истовремено означува две нешта; еден почеток, но и еден крај.
* * *
Тоа ранолетно утро, се разбудив и повторно зачекорив по својот неудобен живот. И ете ме право пред прозорецот. Го спуштив погледот на патеката. Ми се виде одвратна. Го погледнав паркот и го видов во сета своја убавина, совршена убавина, составена од совршени растенија, животинчиња, инсекти, ларви, кои не си пречат со својата совршеност, туку се надополнуваат за да ја создадат таа совршена убавина, кои не можат едни без други – оти не би постоеле ниту тие, ниту оваа совршена убавина, која е тешко да се создаде поинаку. Паркот веќе беше расцутен, како никогаш до тогаш, беше нов, млад парк и оваа пролет ќе расцути со барем еден цвет повеќе од минатата пролет. Се сетив на некои зборови што си ги ветувавме за оваа пролет…
А, паркот независно од нас, си го исполнува тоа што еднаш, некогаш го ветила дека секоја пролет сигурно – ќе рацути! И почнаа да ми се редат сите нешта што ги проектиравме во можната заедничка иднина.И дали почнувам да ги мразам тие ветувања или нивната немоќ тие да се случат – за да не ја мразам неа? Само пролетта од сите тие нешта нема да можам да ја мразам. Таа бездруго секој пат мора да се случи. Се завртив и погледнав во собата. А, мојот поглед воден од случајноста или од судбината или пак самото тело даде единствена наредба – мојот поглед да се фокусира, на она единствено нешто што ми остана од неа, само поради мојата навика, да сочувам било какви предмет со кој ќе си потврдувам, за да се казнувам себеси, можеби? дека сето случено никако не може да биде сон.
Во тој предмет во кој го депонирав целото доживеано, тоа да остане во него, а, ако може да ме остави мене, преку единствениот мој начин да го заклучам минатото во бесконечноста. Погледот ми се спушти врз нејзината обетка што една ноќ, токму поради оваа навика И ја зедов. о И тогаш, против сите логики почнав незадржливо да се смеам, речиси хистерично…
Во тој момент само знаев дека се смеам самиот на себе.
Расказ исткајан со нишка од тага, која не можеше самата да се раскаже, па дојде и ми се дошепна некаде низ сонот.
Каде, ако не во Скопје, март, 2007 г.